Fundusz Pracy – czym jest, kto musi go płacić i ile wynosi składka?

Fundusz Pracy (FP) to państwowy fundusz celowy, którego głównym celem jest finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu oraz łagodzenia skutków bezrobocia i utraty pracy. Środki z Funduszu Pracy przeznacza się głównie na cele takie jak zasiłki dla bezrobotnych, szkolenia w celu przekwalifikowania zawodowego czy programy aktywizacyjne. W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określono szczegółowe cele, na jakie gromadzone są środki w ramach Funduszu Pracy. Jednym ze źródeł przychodów Funduszu są obowiązkowe składki. Składki na Fundusz Pracy są odprowadzane i finansowane przez pracodawców. Dodatkowo obowiązek opłacania składek na FP za siebie dotyczy także większości przedsiębiorców. Poza tym źródłami przychodów Funduszu są również środki z budżetu Unii Europejskiej, odsetki od środków Funduszu Pracy znajdujących się na rachunkach bankowych i inne.

Wysokość obowiązkowej składki na Fundusz Pracy na dany rok określa ustawa budżetowa. Aktualnie stopa procentowa składki na Fundusz Pracy wynosi 2,45%, przy czym w rzeczywistości składka ta dzieli się na dwie składowe:

• składka na Fundusz Pracy,
• składka na Fundusz Solidarnościowy

Stopa procentowa składki na Fundusz Pracy (FP) wynosi 1%, a składka na Fundusz Solidarnościowy (FS) wynosi 1,45%.

Obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W przypadku przedsiębiorców opłacających składki na FP za siebie jest to więc co do zasady zadeklarowana podstawa wymiaru, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku wynosi 8 673 zł, zatem minimalna podstawa wymiaru składki na FP w 2025 roku wynosi 5 203,80 zł. Zatem 2,45% *  5 203,80 zł = 127,49 zł. Składka na Fundusz Pracy dla przedsiębiorców w 2025 roku to 127,49 zł. Składka ta może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem że przedsiębiorca stosuje jako formę opodatkowania skalę podatkową lub podatek liniowy.

Niektóre grupy przedsiębiorców i pracodawców są zwolnione z obowiązku opłacania składki na FP. Większość zwolnień dotyczy określonych grup pracowników, jednak i część przedsiębiorców może zostać zwolniona ze składek na FP.

Zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i obowiązkowych ubezpieczeń rentowych, w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne. Składki na Fundusz Pracy ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają w szczególności osoby prowadzące działalność gospodarczą. Jeżeli zatem przedsiębiorca korzysta z preferencyjnego ZUS przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności gospodarczej (lub przez 24 miesiące po zakończeniu korzystania z ulgi na start), to jego minimalna podstawa  wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi wówczas 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji nie zostaje osiągnięty próg minimalnego wynagrodzenia za pracę, a więc przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy. Oznacza to, że w okresie korzystania z ulgi na start oraz preferencyjnego ZUS, przedsiębiorca jest zwolniony ze składek na FP. Analogicznie w przypadku korzystania z małego ZUS plus, jeżeli podstawa wymiaru składek jest niższa niż minimalne wynagrodzenie, to przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składek na FP.

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą korzysta z preferencyjnych składek ZUS dla nowych firm przez pierwsze 24 miesiące działalności (wcześniej korzystał z ulgi na start i nie opłacał składek społecznych ani składki na FP). Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2025 roku wynosi 1 399,80 zł, czyli 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Przedsiębiorca w okresie korzystania z preferencyjnego ZUS i opłacania składek od minimalnej podstawy wymiaru jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy.

Dodatkowo z obowiązku opłacania składek na Fundusz pracy za siebie jest także zwolniony przedsiębiorca, który ukończył 60. rok życia w przypadku mężczyzn lub 55. rok życia w przypadku kobiet. Zwolnienie z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy zaczyna wówczas obowiązywać od miesiąca, który następuje po miesiącu ukończenia przez przedsiębiorcę wymaganego wieku.

Przedsiębiorca (mężczyzna) 15 lipca 2025 roku ukończył 60 lat, w związku z czym nie opłaca on składki na Fundusz Pracy począwszy od 1 sierpnia 2025 roku.