Składki ZUS podczas zawieszenia działalności

Zawieszenie działalności gospodarczej to narzędzie umożliwiające przedsiębiorcom czasowe zaprzestanie prowadzenia firmy bez konieczności jej likwidacji. W okresie zawieszenia działalności obowiązują szczególne zasady dotyczące składek ZUS.

Przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) może zawiesić działalność na czas określony (minimum 30 dni) lub nieokreślony. Przy czym jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni miesiąca lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym. Dokonując zawieszenia działalności gospodarczej można zatem określić konkretny termin wznowienia prowadzenia firmy lub zawiesić działalność bez podania daty wznowienia, działalność pozostanie wówczas zawieszona do momentu złożenia wniosku o jej wznowienie. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy. Wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej oraz wniosek o wznowienie jej wykonywania składa się poprzez formularz CEIDG-1 w następujący sposób:

• elektronicznie przez gov.pl,
• osobiście w urzędzie gminy lub miasta,
• przesłać listem poleconym opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcypotwierdzonym przez notariusza.

Należy mieć na uwadze, że zawieszenia działalności gospodarczej może dokonać przedsiębiorca niezatrudniający pracowników. Z uprawnienia tego może skorzystać również przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, uzupełniającym urlopie macierzyńskim, urlopie wychowawczym, urlopie opiekuńczym lub urlopie rodzicielskim, którzy nie łączą korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w CEIDG jest bezpłatne.

Zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie zgłasza się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Złożenie wniosku o zawieszenie działalności gospodarczej w CEIDG powoduje bowiem, że o zawieszeniu firmy automatycznie informowany jest ZUS. Na podstawie danych przekazanych z CEIDG o zawieszeniu działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych samodzielnie sporządza odpowiednie dokumenty wyrejestrowujące, a mianowicie:

• ZUS ZWPA– wyrejestrowanie płatnika składek;
• ZUS ZWUA– wyrejestrowanie z ubezpieczeń osoby prowadzącej działalność gospodarczą oraz wyrejestrowanie z ubezpieczeń osób współpracujących
• ZUS ZCNA– wyrejestrowanie zgłoszonych członków rodziny osoby ubezpieczonej – osoby prowadzącej działalności gospodarczą, osoby współpracującej.

Dokonując zawieszenia działalności gospodarczej należy pamiętać o ewentualnym wyrejestrowaniu z ubezpieczeń ZUS pracowników/zleceniobiorców w przypadku, gdy przed zawieszeniem działalności umowy z pracownikami zostały rozwiązane. Wyrejestrowania pracowników / zleceniobiorców dokonuje się w terminie 7 dni od daty ustania stosunku pracy / zakończenia umowy cywilnoprawnej, poprzez złożenie do ZUS formularza ZUS ZWUA. Wyrejestrować należy również wszystkich zgłoszonych do ubezpieczenia członków rodzin poprzez  złożenie do ZUS formularza ZUS ZCNA.

Zgodnie z art. 36a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie podlega zatem obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, co oznacza brak obowiązku opłacania składek emerytalnej, rentowej i wypadkowej. Należy zwrócić uwagę, że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie podlega także ubezpieczeniu chorobowemu, nawet jeżeli był do niego dobrowolnie zgłoszony przed zawieszeniem firmy. Za okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca będący płatnikiem składek wyłącznie za siebie nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

W przypadku zawieszenia działalności gospodarczej w trakcie miesiąca, przedsiębiorca opłaca składkę zdrowotną w pełnej wysokości, natomiast składki na ubezpieczenia społeczne przeliczane są proporcjonalnie do liczby dni, w których przedsiębiorca prowadził działalność w danym miesiącu. Oznacza to, że w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej trwającego przez część miesiąca, kwotę podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom społecznym.

W przypadku wznowienia działalności, przedsiębiorca automatycznie zostaje ponownie objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami. Wznowienie wykonywania działalności gospodarczej nie wymaga ponownego zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego, a w przypadku osób, które do dnia zawieszenia działalności podlegały dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu – także do tego ubezpieczenia.